Hoe schrijf ik een lied (5 en slot) – Er zijn geen regels

Tot slot: er zijn geen regels

De technieken en weetjes uit vorige delen zijn geen reglement. Net zoals humor voortdurend nieuwe grenzen verkent van het spel tussen herkenning en vervreemding, kan je in muziek alle regels overtreden. Hier zijn enkele mogelijkheden:

Beginnen met het refrein

In deel 2 over structuur stelden we dat meestal eerst een strofe komt en daarna een refrein. Het gebeurt ook erg dikwijls dat men begint met een refrein. Dit geeft meestal een opgewektere toon aan het lied. Enkele voorbeelden:

•  “Meisjes” van Raymond van het Groenewoud; de strofes voelen eerder aan als refreinen en de refreinen als brugjes;
• “Cha cha cha” van dezelfde;
• “She loves you” van de Beatles)

Herhalen in plaats van rijmen

Een herhaling is natuurlijk een erg gemakkelijke manier om te rijmen. Net omdat niemand een herhaling verwacht, kan dat net verrassend zijn en daardoor erg krachtig. Enkele voorbeelden:

• “Ze maken ons kapot meneer, ze maken ons zo zot meneer” in Meisjes, is een rijm met een herhalend woord.
• In “The lonesome death of Hattie Caroll” herhaalt Bob Dylan  “at the table” aan het einde van drie opeenvolgende zinnen, zodat het beeld van een gedekte tafel zeer sterk wordt.²

En nog, en nog 

• niet rijmen! of juist wel rijmen! of klankrijmen, zoals Johan Verminnen en Will Tura doen
• tòch alleen maar coupletten maken (bv. “Vierhoog in de wolken” van Johan Verminnen)
• toch lange verhalen maken (de liedjes van Komilfoo)
• een refrein met alleen maar klanknabootsingen (bv. “Mmm” van de Crash Test Dummies of “Cha cha cha” van Raymond)
• een enorm ingewikkelde structuur met volop tempowisselingen (bv. Bohemian Rhapsody van Queen)
• of juist een heel simpele structuur, zonder brug, met heel veel melodische herhaling, zoals bijna alle popliedjes van vandaag (de schrijver is geen fan)

Het belangrijkste bij het maken van een lied is dat je je gevoel volgt (hier is de vrijwel gevoelloze auteur zelf niet erg goed in). Een lied is vooral de drager van een bepaalde emotie die je wil overbrengen. De tekst vertolkt die emotie in woorden. De melodie vertolkt die emotie in noten. Het arrangement kiest een bijpassende klank. Zolang je zelf vindt dat je idee of je gevoel overslaat op de luisteraar, is het goed. Alleen lukt dat zelden zomaar en dan is het handig om te weten wat je zoal kan doen om toch de luisteraar te bereiken.

Zo! Dat was het. Hopelijk heb je wat opgestoken van deze reeks. Als je iets miste of je bent het ergens niet mee eens, laat het dan weten.

De volledige reeks:

1. Hoe schrijf ik een lied (1) – onderdelen en ontstaan
2. Hoe schrijf ik een lied (2) – structuur
3. Hoe schrijf ik een lied (3) – over volksmuziek en rijmen
4. Hoe schrijf ik een lied (4) – technieken
5. Hoe schrijf ik een lied (5 en slot) – er zijn geen regels
6. Na 6 jaar schreef ik een vervolg: het voor-refrein

Andere websites met tips over hoe je een lied schrijft:

• http://muziek-en-film.infonu.nl/diversen/42767-hoe-schrijf-je-een-succesvol-nummer.html
• http://www.hoedoe.nl/kunst-cultuur/muziek/hoe-schrijf-ik-een-liedje
• http://www.wikihow.com/Write-a-Song
• http://www.robinfrederick.com/write.html
• http://www.youtube.com/user/UltimateSongwriting