Inspiratie bij – Ernst van Altena

Wel … het moeten niet altijd levende (klein)kunstenaars zijn die aandacht krijgen van Stanza. Ernst van Altena is bij het grote, of misschien nog tamelijk kleine, publiek bekend als vertaler van de chansons van Brel. Onlangs kwam ik zijn naam tegen in een bloemlezing door Jaap van de Merwe van wat die het “Nederlandse chanson” noemt.
Het boekje bevat enkele rake observaties van de moeilijke taak van de toondichter/podiumkunstenaar. Wat in 1960 waar was, is dat nu nog altijd: je moet het allemaal niet te moeilijk maken.

Weinig van het gebloemleesde werk heeft de tand des tijds doorstaan. Behalve een erg grappige tekst van Drs. P, die toen nog met de naam rondliep waarmee hij geboren was, Heinz Polzer, viel ook “Onder de make-up” op van Ernst van Altena. Mits het te actualiseren met voorbeelden die voor een modern publiek herkenbaar zijn, was deze lichte satire op (vrouwelijke) ijdelheid best bruikbaar voor een 21ste eeuwse chansonnier.

Ik zette me dus aan het werk om het origineel uit de jaren ’50 en in Amsterdam gesitueerd, om te zetten naar Gent anno 2010. Het refrein kon ik grotendeels behouden, maar in de strofes heb ik veeleer de geest van het origineel weerspiegeld dan het zo getrouw mogelijk weer te geven. Hierna kan je origineel en de aangepaste versie bekijken:

Origineel

‘k Was op een party, gist’ren, bij Mevrouw van Clame
Daar zag ik Ellen in een nieuwe ‘ligne sac’
Ze liep ermee te pronken als een grande dame
Ze zei: geweldig he… zo soepel en toch strak…
Die lijn flatteert me zo… en moet je zien, die knopen…
Ik zei: hij’s beeldig kind, daar torn ik heus niet aan
Alleen IK zou er voor geen geld mee durven lopen
‘k Heb ‘m voor ‘n tientje in de uitverkoop zien staan!

Onder d’r make-up
Zag ik ‘r blozen
Onder d’r rouge
Werd ze vuurrood
Onder d’r poeder
Roder dan rozen
Onder d’r dagcreme
Gaf ze zich bloot
Ik zei: nou ja, die jurk is niet slecht…

Maar ‘t was de waarheid en die mag gezegd!
Toen ik vanmorgen over ‘t Damrak liep te wand’len
Sprak ik Margotje, de typiste van Verscherts
Ja… da’s die zaak waar ze in jute zakken hand’len…
Nou en dat wicht liep in een hele chique nertz!
Nou ja… dat kan toch niet en… niet om wat te zeggen…
Maar nee… ze zwierde met die mantel in het rond!
Toen zei ik koel: Je hoeft het MIJ niet uit te leggen
Van je salaris koop je niet dat dure bont

Onder d’r make-up
Zag ik d’r blozen
Onder d’r rouge
Werd ze vuurrood
Onder d’r poeder
Roder dan rozen
Onder d’r dagcreme
Gaf ze zich bloot
Ik zei: Je bent daarom heus nog niet slecht…
Maar ‘t was de waarheid en die mag gezegd!

Een uur geleden had ik Anna op visite
Anna, dat kleine vrouwtje uit de Lindelaan
We zaten samen knus te teaen in de suite…
Opeens kijkt ze me heel erg onderzoekend aan
Toen zegt ze plompverloren, zonder mededogen:
Nou! Jij moet nodig naar een schoonheidsspecialist!
Je hebt me daar een kraaiepootjes bij je ogen!
Je wordt een dagje ouder… als je ‘t nog niet wist!

Onder m’n make-up
Voelde ik me blozen
Onder m’n rouge
Werd ik vuurrood
Onder m’n poeder
Roder dan rozen
Onder m’n dagcreme
Gaf ik me bloot
Toen werd ik nijdig en ‘k zei tegen haar:
Je zegt zo iets niet, ook al is het dan waar

Aangepaste versie

‘k Was op een party, gisteren, in Klein-Turkije
Daar zag ik Ellen in haar nieuwe mantelpak
Ze liep ermee te pronken als was ze miss België
Ze zei: geweldig hé … zo soepel en toch strak…
Die sexy snit … en vintage knopen
Ik zei: hij’s prachtig, daar twijfelt niemand aan
Alleen IK zou er voor geen geld mee durven lopen
Ik heb hem bij de H&M zien staan!

Onder haar make-up
Zag ik ze blozen
Onder haar rouge
Werd ze vuurrood
Onder haar poeder
Roder dan rozen
Onder haar dagcreme
Gaf ze zich bloot
Ik zei: die jurk is niet slecht…
Maar de waarheid moet gezegd!

Vanmorgen ging ik in de Veldstraat “even iets kopen”
waarna de moed mij in die vijf paar schoenen zonk
en daar kwam Suzanna aangelopen
van top tot teen gekleed in Van Beirendonck
Ze woont pas alleen en kan dat niet betalen
van haar jobke op het blauw studiebureau!
Maar ze vertellen af en toe van die verhalen
Ik zei hij heeft een dure smaak … Alexander Decroo

Onder haar make-up
Zag ik ze blozen
Onder haar rouge
Werd ze vuurrood
Onder haar poeder
Roder dan rozen
Onder haar dagcreme
Gaf ze zich bloot
Ik zei: Je bent daarom niet slecht…
Maar de waarheid moet gezegd!

Zopas deed ik met Carla een terrasje
Ze nam een wijntje, ik had een mojito staan
we kennen elkaar van in het kleuterklasje
en opeens kijkt ze me onderzoekend aan
En zegt ze zonder mededogen:
Je moet dringend naar een schoonheidsspecialist!
Je hebt de eerste kraaiepootjes aan je ogen
Je wordt een dagje ouder… alsof … alsof … alsof ik dat niet wist!

Onder m’n make-up
Voelde ik me blozen
Onder m’n rouge
Werd ik vuurrood
Onder m’n poeder
Roder dan rozen
Onder m’n dagcreme
Gaf ik me bloot
En Toen werd ik nijdig en ‘k zei tegen haar:
Je zegt zo iets niet, ook al is het dan waar
Je zegt zo iets niet, ook al is het dan waar
Je zegt zo iets niet, ook al is het dan … waar

Pas bij de omzetting viel het me op dat dit lied eigenlijk door een vrouw moet worden gezongen. Dus dames, solliciteer nu bij Stanza!

Bron: Nederlandse chansons / verzameld en ingeleid door Jaap van de Merwe. – Amsterdam : De Arbeiderspers, 1960.