Als men Stanza vraagt naar inspiratiebronnen, zijn er vele antwoorden. Zoals Wannes Van de Velde zegt: een zanger is een groep, waarmee hij bedoelt dat niemand écht originele muziek maakt, maar altijd beïnvloed is en bewust of onbewust elementen gebruikt van scheppende krachten die hem zijn voorgegaan.
In die zin is “folk” heel authentieke muziek, omdat het niet pretendeert origineel te zijn, maar bewust en openlijk herwerkt wat er al was. In de pop- en rock-idiomen heerst veel meer de illusie der originaliteit, zodat, als er eens een herkenbaar deuntje opduikt, de verraders van het idioom worden gebrandmerkt als beoefenaars van plagiaat.
Wie luistert naar onze tophit Meisjes van bij ons zal niet om de vaststelling heen kunnen dat het ritme, het akkoordenschema en de klank van de gitaar schatplichtig zijn aan Sultans of swing van Dire Straits. Dat is niet bewust gebeurd, maar op zeker ogenblik besloten we die steeds weerkerende associatie niet langer te ontlopen en de sfeer op te zoeken die het nummer van nature had.
Maar als men Stanza vraagt naar inspiratiebronnen, verwacht men eerder andere nederlandstalige muziek. Jazeker, die zijn er ook, bewust en onbewust. Als er ooit één lied was waarvan ik dacht “dàt zou ik zelf willen maken”, dan is het Niets is voor altijd van Madou. Als vroege tiener was ik hier danig van onder de indruk. Waarom het daarna zo lang geduurd heeft eer ik de daad bij het woord heb gevoegd, Luc Devos mag het weten. Wie vanaf hier meent dat ik Wikipedia plagieer, heeft op een manier gelijk, want ik heb dat artikel zelf in gang gezet.
Madou is ontstaan uit de jaren 70 folkformatie RUM, met creatieve spil Wiet Van de Leest en zangeres Vera Coomans als kern. De teksten twee singles Witte nachten en Niets is voor altijd zijn van de hand van Vera Coomans’ echtgenoot en theatermaker Jan Devos. Beide handelen over fysieke en geestelijke mishandeling in het huwelijk. Die rauwe, Ken Loach-achtige thematiek was ongekend in de nederlandstalige pop, maar paste wonderwel bij de kille jaren 80 én anderzijds staat de middeleeuwse volksmuziek bol van al dan niet binnenhuwelijkse gruwel. Bovendien dreef het eigentijdse instrumentarium van piano, bas, drums en sax, weg van het in de folk gangbare gevedel en gelier. Het is dus voor mij onbegrijpelijk waarom Madou niet het succes had dat nodig was om het bestaan van de groep voort te zetten. Misschien was de tijdsgeest te veel in de ban van de Angelsaksische cultuuroverrompeling om dergelijke authentieke nederlandstalige muziek naar waarde te schatten, ofwel waren rauwe teksten in het Engels nog net verteerbaar maar niet in het Nederlands. De New Wave was anders niet vies van deerniswekkende lyriek, dus daar kan het niet aan gelegen hebben.
Later was er nog een korte opflakkering, toen de jongens van Jaune Toujours het oeuvre van Madou nieuw leven inbliezen, met Coomans terug aan de zang, maar tot een grootschalige herwaardering van de groep heeft dat niet geleid.
Nu moet ik zeggen dat de luisteraars bij Stanza ook wegzappen als de teksten te diep onder het vel kruipen. Liedjes als Huil maar (over een miskraam) of Mijn dochter (in de nasleep van Dutroux) halen de setlist niet, want de mensen willen vrolijk worden van een optreden en niet depressief. Goed, Stanza heeft zijn luchtige kant dan maar verder opgeblazen en het grote voorbeeld van Madou niet verder gevolgd. Maar toch:
De muziek van madou is legaal te koop:
http://www.7digital.com/stores/piasmusicnl_1/artists/madou-madouce/madou-madouce/
http://itunes.apple.com/us/album/madou-madouce/id159260969
O ja, en Stanza zoekt nog altijd een zangeres. Niets is voor altijd is het nummer voor de auditie en komt stante pede op het repertoire als jij (ja jij) bij Stanza komt. Maar je krijgt ook vrolijke liedjes. O ja!
Meer informatie over de ontstaansgeschiedenis van Madou:
http://ronnydeschepper.wordpress.com/2010/09/02/voorstelling-reiziger-door-de-vrienden-van-dirk-van-esbroeck/