We blijven even stilstaan bij het interview met Ozark Henry in de Standaard.
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=E33120ML
Over de lichte vorm van burn-out die hij doormaakte
Vrienden vroegen hem wanneer er nog eens iets nieuws zou komen, maar hoewel hij nog elke dag trouw zijn liedje schreef, als een ritueel om in conditie te blijven, leefde in hem maar één vraag: wat is het nut ervan?
Over zijn producer Youth
Maar hij nam de leiding: hij wilde het team en de locatie organiseren en we zouden één song per dag opnemen. Ik moest hem de vijftig songs die ik klaar had, mailen en hij zou eruit kiezen.
Elke dag een nummer …
… als doorgewinterde professionele muzikant is dat misschien mogelijk. Als fanatiek archivaris hou ik nauwkeurig de stand bij van het aantal liedjes dat ik heb geschreven. Dat zijn er intussen 245, inclusief nummers voor Monday Meadows, bewerkingen, onafgewerkte flarden en melodieën. Stansklaar materiaal: ten hoogste vijftig. Tot nu toe was 2010 het productiefste jaar, met 27 liedjes en aanzetten op tien maanden. Dat vind ik al erg flink van mezelf. Ooit heb ik me wel eens voorgenomen om elke dag een nummer te schrijven. Het is met dat voornemen dezelfde kant opgegaan als het vermageren tot 86 kg, het stoppen met de occasionele saf en het ophouden met aan mijn kousen te ruiken als ik ze uitdoe (het u welbekende autoferomolfactie). Na een paar dagen hield het op en kwamen de spontane routines weer opzetten (die volle koelkast! die onmiddellijke stimulus! dat aroma!).
Maar niet alleen wetten en praktische bezwaren stonden tussen droom en daad. Het werd me vrij snel duidelijk dat de kwaliteit van aan dergelijk tempo gesmeedde songs behoorlijk te wensen overliet. Ik weet niet hoe den Ozark daarover denkt – gemiste kansen van Peter Vantyghem deel 2. Het idee om elke dag een song te schrijven is een product van de zelfontplooiingsindustrie, waarin je het ongelooflijkste in jezelf kan bovenhalen, als je maar wil! Recent merk ik een tegenbeweging. Wim Helsen maakte de profetische voorstelling “Het uur van de prutser”. Het daagt ons dat een strakke planning en dito oplijsting van beoogde doelen misschien niet zo efficiënt is als het lijkt. De ontplooiingsgoeroes hebben nu de deugden der traagheid ontdekt en promoten massaal de lange wandeling, de afzondering van alle technologie, het dikke boek, het nietsdoen, het mijmeren en laten afdwalen der gedachten … immer geïnspireerd door Taoisme en andere filozofieën, waarbij ze zich als vanouds klem rijden in het dilemma tussen gelukkig zijn (met wat je hebt) en ambitieus zijn (de motor van elke actie tot verbetering).
Van Willem Vermandere vernam ik dat hij dàgen, wéken, màànden schaaft aan een lied. Dat lijkt me dan ook weer overdreven. Mijn ervaring leert dat je soms die geniale ingeving hebt – vooralsnog slechts beaamd door een kleine schare – waarna het lied zichzelf schrijft op één dag. En soms heb je pas jaren na de eerste aanzet de definitieve vorm gevonden. En dan nog … Op gevaar af van in dezelfde wabisabi-poespas te verzeilen als voornoemde ontwikkelingsprofeten, geen lied is ooit af, altijd doen er zich nieuwe gelegenheden voor om de tekst te wijzigen, een andere interpretatie te geven, het instrumentarium en arrangement te herwerken of de bestanddelen van het lied te hergebruiken voor nieuw materiaal. Zo doet Dylan het. Hij durft.
Jaren geleden had ik een gesprek met mijn toenmalige schoonbroer dat mij tot dit inzicht bracht. Hij had enkele jaren geprobeerd zich te ontpoppen tot kunstschilder maar is er uiteindelijk mee gestopt omdat hij er gek van werd. In zijn ogen was geen schilderij ooit af en ging het daar ook niet om. Het ging om het proces dat je doormaakt als kunstenaar. Hoe je elementen uit je eerdere werk hergebruikt en wedersamenstelt tot een nieuw werk. Het gaat niet om de afgewerkte producten, het gaat om jou! Dat vond ik een verbluffend perspectief, diametraal tegengesteld met mijn visie van de nederige artiest die slechts het medium is van zijn verwezenlijkingen, die goddelijk zijn geïnspireerd en louter onvolkomen zijn door het geknoei van de portier. Artiesten die zichzelf centraal zetten in hun activiteit vond ik pretentieus en respectloos tegenover de kunst zelf. Ik denk er nog altijd zo over en blijf het credo van Wannes trouw, “Een zanger is een groep”, maar mijn beeldvorming is complexer geworden en liedjes zijn niet langer afgewerkte heilige huisjes maar voorlopige vormen.
Elke dag een song, zoals Ozark het stelt “om in conditie te blijven”? Daar kan ik me wel in vinden. Het resultaat is nuttige grondstof voor steeds ander en beter materiaal. Het proces zorgt er voor dat je de technieken niet verliest en blijft repeteren. Je moet er wel de tijd en de energie voor kunnen opbrengen, wat me enkel mogelijk lijkt als je niet al met een dagtaak bent beladen. Hoe verhield het resultaat van die proliferatie zich overigens tot de uiteindelijke plaat? Waren het allemaal halfafgewerkte producten, waartussen het kiezen was welk ze zouden arrangeren? Of waren het grondstoffen die eerst nog door de smeltkroes moesten? En wat lees ik op het einde van het interview?
Op een bepaald moment wilde [Youth] een song maken met mij. Dat is “A night sea journey”, geworden. Geschreven, opgenomen en afgewerkt in één dag.’
De pretentie!