Nederland

Dat Vlaanderen en Wallonië, of Vlamingen en franstaligen elkaar niet echt meer kennen, weten we sinds het schisma in de Belgische politiek is ontstaan langs de breuklijn van de taalgrens. Parallel met die breuk loopt een andere, minder politiek geladen verwijdering van gemeenschappen. Vlaanderen en Nederland kennen elkaar ook steeds minder goed. Nochtans schrijven we dezelfde taal, en spreken we die ook met weliswaar sterke verschillen in uitspraak en soms zelfs woordenschat. Dat was vroeger ook al zo, maar toen bestond er nog een wederzijdse invloed, of toch zeker een culturele invloed van Nederland op Vlaanderen. Vandaag heeft Vlaanderen zich ontvoogd, van de Belgische en vermeend franstalige staat, maar ook van zijn culturele grote broer, Nederland.

Het frappantste aspect daarvan, en volgens mij ook de voornaamste reden, is dat Vlamingen niet meer naar de Nederlandse televisie kijken. VTM heeft de rol overgenomen van de Nederlandse soaps en shows, terwijl Woestijnvis het laken van humor en speelse televisie volledig naar zich heeft toegetrokken. Op muzikaal gebied zetten Q-music, 4FM, MNM en Studio Brussel de toon – ook daar hebben we geen Hollanders meer nodig, van Veronica of Radio 3. Het vertrouwen in onze eigen cultuur is enorm geworden: WIJ maken de beste programma’s, WIJ maken de beste muziek, zelfs in het Engels. Kijk maar naar de stubru’s Afrekening van deze week: liefst 19 van de 30 groepen komen van Vlaamse bodem (maar onttrekken zich daaraan).  Je kan rustig stellen dat de Belgische muziekliefhebber stilaan de voeling heeft verloren met wat er wereldwijd leeft en louter naar de navel staart als het aankomt op zogenaamde alternatieve muziek.

Diezelfde navelstaarderij verhindert ons bovendien om uit te stijgen boven ons eigen afzetgebied. Het verhaal over de samenwerking met de gerenommeerde internationale producer die stopgezet was omdat hij toch niet bracht wat de groep ervan verwachtte, is intussen een cliché geworden, dat de street credibility misschien ten goede komt in Humo en co, maar meestal een averechts effect heeft op de internationale doorbraak. Een uitzondering is Milow, die zich niet te goed voelt om bijvoorbeeld zijn teksten te laten nalezen, maar die om zijn vermeende commercialiteit – hij heeft succes in Duitsland, wat dan weer niet goed is voor de street credibility – weggehoond wordt door de dEUssen van deze wereld.

Terug naar de Nederlandstalige muziek, waar het fenomeen zich doortrekt. Wie in Vlaanderen kent Blöf, De Kift, 3JS, Kasper van Kooten, Wende Snijders of Nick & Simon, allen laureaten van de  gouden of zilveren harp? Hoeveel furore maakt Bart Peeters in Nederland? Vinden Yevgueni, Buurman, Hannelore Bedert, Mira of elders in het spectrum Laura Lynn, er enige weerklank? Afgaande op hun tourschema’s zou je denken van wel. Het is vooral de Vlaamse melomaan, zo lijkt het wel, die zich niet meer openstelt voor Nederlandse artiesten en hun muzikale vruchten. Of heeft het te maken met de muzikale stijl van voornoemde Nederlandse sterren, die bij ons te plat wordt bevonden? Een uitzondering is “De jeugd van tegenwoordig“, dat zelfs Werchter bereikt. De hiphop haalt enkele muren neer die we met de navelstreng hebben opgericht.

Mijn pamflettaire boosheid maskeert een bijna orangistische spijt. Zou het onze muziek, ons voetbal en ons algemeen belang niet ten goede komen als Vlamingen en Nederlanders zich zouden verenigen? Of is het cultuurverschil te groot en weegt de gemeenschap van taal niet zwaar genoeg door?

Stanza heeft deze week aandacht voor Nederland. Morgen beginnen we bij de fantastische uitzending van Ali B, “op volle toeren” over zangeres Lenny Kuhr en rapper Keizer.