De hand van meester Raymond (4) – Je veux de l’amour

Raymond schreef dit lied in de donkerste dagen van zijn carrière en wellicht ook zijn bestaan. De wereld is een cynisch monster, want net met deze gekwelde litanie brak hij door in Nederland, waar Franse parafraseringen altijd een zeker sérieux opwekken, cfr. “Je maintiendrai” of “Uin suderansj de tomate”. Raymond kwam met zijn tamelijk unieke Nederlandstalige rock, getogen in de vrije en veelzijdige jaren 70, plots onder druk te staan van het hokjesdenken dat in de jaren 80 opgeld deed, en waarin al wat Vlaams was gemakshalve werd geplet tussen schlager en kleinkunst, terwijl men het bij rock of pop noodzakelijk achtte dat je ze in het Engels zong. Die mentaliteit hekelde hij al in “Chachacha“. Tijdens die hoogdagen van de Belpop verloor Raymond zijn status en leek hij veroordeeld tot pensenkermissen en biertenten.

Correctie: Raymond schreef dit lied niét. De tekst, de akkoorden, zelfs het arrangement zijn een getrouwe copie in vertaling van het gelijknamige lied van de Canadese zanger Robert Charlebois. De tekst komt dan nog van schrijver-kunstenaar Réjean Ducharme. Voor wie groot geworden is met de canon van de Nederlandse Belg, is het moeilijk deze klassieker niét te zien als de zieleroerselen en het vakmanschap van Raymond van het Groenewoud. Zelfs als we het proberen beluisteren als een cover, blijft “Je veux de l’amour” de oerkreet van de miskende bard in 1980. Dat komt omdat het de oerkreet IS en het de zieleroerselen ZIJN van Raymond, alleen hoorde hij op een dag hoe die perfect vertolkt werden in de sarcastische zang van Robert Charlebois en besloot hij die herkenning om te zetten in een Nederlandstalige versie.

Daarom zullen we in dit artikel niet onderzoeken hoe de thematiek en de sfeer hun weg gevonden hebben naar tekst of arrangement, maar wel hoe Raymond erin geslaagd is dit lied het zijne te maken. We zullen met andere woorden een analyse maken van de vertaling van de tekst en de variaties in het arrangement. Die is ons al voorgedaan door niemand minder dan meneer Wikipedia:

https://www.youtube.com/watch?v=9oPXkfdy4Hw

https://www.youtube.com/watch?v=aCLvNL_G0NQ

Verweven teksten

Da’s al tien jaar da’k in ‘t vak zit
‘k Heb gezongen in Aalst, Peutie, Zwevezele en Genoelselderen
‘k Heb zalen doen vollopen, ‘k heb ook zalen doen leeglopen
‘k Heb succes gekend, ‘k heb ellende gekend

Ça fait dix ans je fais ce métier-là
J’ai chanté à Longueuil, à Vaudreuil, Repentigny, Lavaltrie
J’ai rempli des salles, j’en ai vidé aussi
J’ai eu ma part de succès, j’ai eu ma part d’ennui

‘k Heb toejuichingen gehad, bloemekes, verzoeknummers
AC/DC, Cherie, Een bakske vol stro
Ik weet niet waarom, ik weet niet hoe ‘t komt
Maar artiesten hebben meestal maar één verzoeknummer

J’ai eu des bravos, j’ai eu des choux, J’ai eu des demandes spéciales
“Strangers in the night”, “Feelings”, “Mexico”
Je sais pas pourquoi, Je sais pas comment ça se fait
Les artistes font jamais de demandes spéciales

J’veux de l’amour, j’veux de l’amour
Waar ik ga, waar ik sta
Voor ik sterf, voor ik verga, j’veux de l’amour

Je veux de l’amour, Je veux de l’amour
Au moment Que je le dis
A la place, Que je suis, Je veux de l’amour

‘k Heb een syndicaat, ‘k heb een agent
d’een werkt per tarief, de ander op percent
Degenen die, zoals ik, werken op ‘t sentiment
Worden door ‘t leven niet lang verwend

J’ai un syndicat, j’ai un agent
L’un marche au tarif l’autre au pourcent
Les rares comme moi qui marchent aux sentiments
Ne tiennent pas longtemps le coup

Ze worden zot Je veux de l’amour
In een kano, op het strand,
in de lift, op de tram, op de vloer

Y viennent fous Je veux de l’amour
Au compte-goutte, A la pelle
A Beyrouth, Au bordel Au secours

Ik babbel met de gast die mij een glas aanbiedt
Tot ik genoeg op heb voor een volgende stap
Ik babbel met het meisje dat er tof uitziet
Ik sloof me uit, compliment en een grap

Je parle à celui qui m’offre un verre
Quand j’ai déjà bu plus que ma tasse
Je parle à la rousse avec un chandail vert
Que je sens qui va me faire une passe

Maar ik wil geen grap meneer, ik wil geen grap, J’veux de l’amour
Ik wil geen geld terug van de telefoniste
Ik wil dat ze van me houdt, pour toujours

Je veux pas de fun Je veux de l’amour
Je veux pas que l’opératrice Me renvoie mon petit change
Quand ça a sonné vingt fois Puis que ça répond pas
Je veux qu’elle m’aime! Toute sa vie!

Wanneer een artiest succesvol is
Dan heeft ie talent, fans, wordt geëerd als een vorst
Wanneer het minder goed gaat, wat heeft ie dan nog
Paranoia en twijfels en vooral veel dorst

Quand un artiste a du succès
Il a du talent des fans des contrats
Quand il est dans le trou qu’est-ce qu’il a
Il a tort il a honte puis il a soif

J’veux de l’amour, j’veux de l’amour, in die hel
Als ik kots in de goot, onder ‘t kwijl, hallef dood
J’veux de l’amour

Je veux de l’amour Je veux de l’amour En enfer
Quand je suis soûl Sous la table
Plus regardable Plus parlable Je veux de l’amour

Liefde voor mij en voor mijn hond
Die heel de nacht in de auto op me wacht
Ik wil er zelfs voor de premier
Al heeft ie zijn smoeltje niet mee

De l’amour pour moi puis pour mon chien
Qui m’attend toute la nuit dans l’auto
J’en veux aussi pour Luis Mariano
Qui valait mieux que Mexico

Je veux de l’amour, je veux de l’amour
Voor mijn slapeloze vrouw, van tranen nat
Als ik thuiskom, strontzat, om vier uur ‘s ochtends

Je veux de l’amour, Je veux de l’amour
Pour ma femme Qui dort pas
Quand j’arrive A quatre pattes A quatre heures Du matin

Je veux de l’amour
Voor m’n vrienden, die ook vanavond weer de weg
Naar mijn optreden niet vinden

Je veux de l’amour Pour mes amis
Qui sont pas venus Ce soir non plus
voir mon spectacle

Je-je-je-je veux de l’amour
Voor mijn verstrooide madam
Die haar pil vergat, voor abortus, op weg naar Amsterdam

Je veux de l’amour Je veux de l’amour
Je veux de l’amour Pour ma blonde
Qui a pas pris Sa pilule Qui a été se faire
Avorter En taxi A Plattsburg Aux États-Unis

Je veux de l’amour
Nu, niet seffes, niet direkt, niet sebiet, niet weldra, maar nu
Maintenant, tout de suite, heute, gvd

Je veux de l’amour
Puis tout de suite Pas tantôt
Pas t’a l’heure Te suite te suite te suite

Je veux de l’amour, en ook geld, geld
Om kadootjes te kopen en aan iedereen te geven
Opdat ze van me houden

Je veux de l’amour Je veux de l’amour
Je veux de l’amour
Puis de l’argent Puis de l’argent
Pour acheter des cadeaux Pour en faire à tout le monde
Pour qu’y m’aiment!

Opmerkingen bij de vertaling

• De cover is bijna een letterlijke vertaling. Af en toe wijkt het lichtjes af.
• Strofe 1: het rijm wordt niet doorgezet
• Strofe 2: “bakske vol met stro”, dat kan ik me echt voorstellen. Hey Raymond, bakske vol met stro!
• Refrein 1: “A Beyruth, au bordel, au secours” is een sterkere regel
• Strofe 3: Raymond zet het op een rijmen, net als het origineel. De laatste zin(verwend) is niet zo sterk.
• Strofe 4: “de volgende stap” en “dat er tof uitziet” zijn minder poëtisch dan het origineel
• Refrein 3 wordt dan weer beter door de weglating. De telefoniste is mysterieuzer.
• Strofe 5: knap rijmwerk met vorst-dorst
• Refrein 4: opnieuw goed gebruik gemaakt van “goot” en “dood”.
• Strofe 6: Raymond laat de komische herhaling van “Mexico” (of bakske vol met stro) achterwege
• Refrein 5: “A quattre pattes, à quatre heures” wordt “strontzat”. Het rijm gaat boven het dubbel gebruik van het getal 4.
• Strofe 7: het rijm van vrienden en vinden, is sterker dan venus en plus.
• Refrein 7: madam en Amsterdam. Een geniale vondst om de identieke problematiek weer te geven van grensoverschrijding voor abortus. Dit is echt le moment suprême van de vertaling.
• Refrein 8: krijgt een Europese tint, met het Duitse “heute”. Tja, als je krachttermen zoekt, moet je voorbij de Oostkantons zijn.
• Refrein 9: het besluit is een volledig getrouwe weergave van het originele einde.

Arrangement & sfeer

De sfeer in het origineel is iets burlesker. De versie van Raymond heeft minder komische noten. Het kan ook zijn dat het accent van Québec ons wat grappig aandoet. De grapjes zitten bij Raymond nog in de tekst (de premier heeft zijn smoeltje niet mee) maar niet in de zangwijze (demandes spéciales, ouah!, Mexi-ico) of de geluidjes (flessen, kassa). Zijn strofen zijn weemoediger. De refreinen zijn even heftig en theatraal gezongen.

De arpeggio’s in het origineel door de elektrische gitaar gespeeld, bij Raymond door een piano. Het orgel vervult dezelfde ondersteunende functie. De gitaarsolo’s in het origineel worden ook vervangen door piano-akkoorden en op het einde door een extra orgel. De drum zorgt voor de dynamiek.

Of het nu een bewuste keuze was, dan wel een onbewuste invloed van Raymond zijn troebel gemoed in die dagen, de bewerkte versie is net iets dramatischer, minder frivool, dan het origineel. De krachtige zang, het getergde gehuil van de miskende en bespotte muzikant heeft hij echter overgehouden. Dit lied nam alle twijfels meteen weg over Raymond zijn rock ‘n roll gehalte. Het katapulteerde hem van de basse classe, onder de “echte” rock, naar een hogere sfeer, als authentieke muzikant in een eigen universum, dat hij 32 jaar later nog altijd beheerst. Zoals hij zelf zegt: de enige Nederlandstalige artiest die interessant is. En dat met het lied van een ander. Faut le faire.