Het “voor-refrein” of pre-chorus

In onze artikelenreeks “Hoe schrijf ik een lied” blijkt het stuk over structuur het vaakst gelezen. In dat artikel leggen we uit dat een klassieke liedstructuur in de pop/rock er grosso modo als volgt uitziet: intro-strofe-refrein-strofe-refrein-brug-refrein-solo-refrein-outtro. Daar zijn natuurlijk heel wat variaties op mogelijk …

• beginnen met het refrein
• de solo op het thema van de strofe spelen ipv op het refrein
• geen brug
• de brug 2x spelen
• een tweede solo later

Er is echter nog een element dat we nog niet hebben geïntroduceerd: de “pre-chorus” of het “voor-refrein”. In sommige popliedjes zit er tussen de verhalende strofe en het herhalende refrein nog een opbouwend stuk, dat qua intensiteit hoger ligt dan de strofe maar wel nog overtroffen wordt door het refrein. Het heeft dingen gemeen met de brug, zoals dat het vaak eindigt op de dominant om te “vragen” naar een vervolg dat begint met de gronttoon, zoals het refrein.

Hier geeft Andrea Stolpe, lerares muziek, uitleg over de “pre-chorus”.

Of je dat element nu beschouwt als een apart deel, het tweede deel van de strofe, of het eerste deel van het refrein, doet er eigenlijk niet toe. Waar het om gaat is dat je bewust een opbouw creëert. Soms is de overgang van strofe naar refrein al erg natuurlijk, maar soms voel je dat er nog ruimte is, of zelfs nog iets ontbreekt. Daar is een mogelijkheid om een pre-chorus te introduceren.

Laat ons eens luisteren naar een voorbeeld: She Loves You van The Beatles.

Dat begint heel krachtig en vrolijk, met “She Loves You (yeah yeah yeah”, wat ik het refrein zou noemen. Daarna begint het verhaal met de strofe. Na de strofe, op 00:25 zingen ze “She loves you and you know that can’t be bad …”. Je zou dat ook het refrein kunnen noemen, maar het eindigt in een dominant, die vraagt naar de tonica. Het is uitstel van executie. De tweede strofe krijgt zijn deel en op 00:51 krijg je opnieuw “She loves you and you know …” maar ditmaal gaat het over in de “She loves you, yeah yeah yeah” waarmee het lied begon, het échte refrein. Het stuk op 25 en 51 seconden, dat noch strofe noch echt refrein is, zou ik een pre-chorus noemen. Verder zal je merken dat dit lied geen brug of solo bevat. De Beatles schreven in het begin erg korte, catchy popnummers.

She loves you – structuur

1. Refrein / intro (she loves you yeah yeah yeah)
2. Strofe 1
3. Prechorus (she loves you and you know)
4. Strofe 2
5. Prechorus
6. Refrein (she loves you yeah yeah yeah)
7. Strofe 3
8. Prechorus
9. Refrein
10. Herhaal einde refrein (vertraag)
11. Herhaal refrein zoals intro en eindig

Een moderne Belgische groep die wat mij betreft een absolute meester is in het spelen met structuur, is “Intergalactic Lovers”. Zij maken heel vaak gebruik van de pre-chorus en variëren eindeloos op de mogelijke structuur van een song. In een volgende artikel zal ik hun derde plaat “Exhale” vanuit dat perspectief bespreken. Als voorsmaakje: Delay, dat een pre-chorus bevat, die opbouwt naar het refrein.

Delay – structuur

1. Intro: Riff + Riff + bass
2. Verse: After hours
3. Prechorus: I let it just …. Oooooh
4. Chorus: Oo-ooh it’ll get better … in good time
5. Intro
6. Verse: When I was
7. Prechorus: I guess
8. Chorus: Ooo
9. Bridge 1
10. Bridge 2
11. Chorus
12. Chorus repeat (time in good time)