Dit is deel 4 van onze reeks “Hoe schrijf ik een lied”. We maken een lijstje van technieken om teksten, melodieën en ritmes te bedenken en uit te werken.
Hoe bedenk ik een tekst?
- je gevoelens opschrijven: verliefdheid, vreugde, verdriet …
- schrijven over iets dat je hebt meegemaakt
- een artikel uit de krant nemen
- dromen opschrijven
- jezelf in een andere persoon verplaatsen
- praten met andere mensen en dat gesprek verwerken
- een boek lezen, naar een schilderij kijken, een film bekijken
- woorden zoeken die bij een melodie passen
En altijd een notitieboekje bijhebben!
Hoe werk ik een tekst uit?
- metaforen: in plaats van te schrijven over een probleem, schrijf je over een berg, een rivier, een strijd …
- klanknabootsingen: Mmm, mmm, mmm. Of Biebabeloela.
- rijmen zoeken
- het metrum verzorgen (met dank aan Eugène Plasky)
- humoristische technieken: overdrijving, omkering, absurditeit
- herhalingen, lichte veranderingen
Kortom: spelen met herkenning en verrassing
Hoe bedenk ik een melodie?
- copiëren: een bestaand lied voorzien van een andere tekst
- plagiëren: een bestaand lied neuriën en proberen daarvan af te wijken: zo krijg je een lied dat lijkt op een ander
- een standaardstructuur kiezen, zoals een blues in 12 maten
- heel de dag zingen, neuriën, fluiten, wat er ook maar in je opkomt en als je iets vindt dat blijft hangen, het proberen onthouden of opschrijven (dus altijd een notitieboekje of dictafoon op zak hebben)
- akkoorden spelen op de gitaar of de piano en melodieën vinden in die akkoorden
- bestaande structuren “verjazzen“
- een bestaand lied nemen, in stukken knippen en aan mekaar plakken, zodat het nog vaag herinnert aan het origineel maar er niet op lijkt
- een tekst zingen
Voor sommige van die technieken is het nodig muziektheorie te studeren. Ook om melodieën verder uit te werken en arrangementen te maken, helpt stevige studie van muziek.
Hoe vind ik het juiste ritme?
Het ritme maakt deel uit van de melodie en het arrangement. Het bepaalt mee het gevoel dat het lied losmaakt bij mensen. Het ritme is een combinatie van de maat en het tempo.
De maat speelt een grote rol in het soort muziek. Je hebt pop, rock, marsen, walsen, moderne dansmuziek of ingewikkelde jazz en avant-garde. In elk genre overheerst een bepaalde maatsoort. Om dit te begrijpen moet je wat theorie leren.
Het tempo speelt ook een rol in het genre, maar vooral bepaalt het de beleving van de luisteraar. De invloed van het tempo heeft te maken met de hartslag. Als de tel in een lied 60 keer per minuut gaat, dan stemt dat overeen met de hartslag in rust. Het lied klinkt rustig. 120 slagen per minuut is een tempo van een gezonde inspanning. Het lied klinkt opwekkend. Bij 180 tellen per minuut gaat het hart over zijn toeren. Het lied klinkt opgejaagd of erg opwindend.
- Probeer het lied te zingen in verschillende stijlen, bv. zoals Will Tura (levenslied), of zoals Doe Maar (reggae), of zoals Raymond (rock)
- Speel het lied in verschillende maatsoorten
- Neem een metronoom en speel het lied eens op 60, 90, 120 of 150 tellen per minuut
… en kies wat het beste past bij het lied.
https://www.youtube.com/watch?v=L6QaOqFaz6s
Geen inspiratie hebben is niet erg: je kan altijd een bestaande populaire melodie overnemen. Dat doen Studio 100 en Das Pop ook).
De volledige reeks: